در دیتا سنتر از چه نوع رک هایی استفاده میشود؟

مراکز داده یا دیتاسنترها، قلب تپنده زیرساخت فناوری اطلاعات در دنیای امروز هستند. این مجموعه‌های پیچیده، میزبان پردازش، ذخیره‌سازی و انتقال حجم عظیمی از داده‌ها می‌باشند. در این اکوسیستم حیاتی، رک‌ها به عنوان اسکلت و ستون فقرات فیزیکی عمل می‌کنند. انتخاب یک رک دیتاسنتر مناسب، تصمیمی فراتر از تهیه یک قفسه فلزی است؛ این یک انتخاب استراتژیک است که مستقیماً بر کارایی، امنیت و مقیاس‌پذیری مرکز داده تأثیر می‌گذارد.

رک در دیتاسنتر چیست؟

یک رک دیتاسنتر، سازه‌ای استاندارد برای نصب و سازماندهی تجهیزات حساس فناوری اطلاعات مانند سرورها، سوئیچ‌های شبکه، استوریج‌ها و منابع تغذیه اضطراری (UPS) است. این سازه تنها نقش نگهداری فیزیکی را بر عهده ندارد، بلکه بستری برای مدیریت یکپارچه کابل‌کشی، توزیع برق و از همه مهم‌تر، مدیریت جریان هوا و خنک‌سازی تجهیزات فراهم می‌آورد. در عمل، یک رک کارآمد، جزء جدایی‌ناپذیر زیرساخت مرکز داده و ضامن عملکرد پایدار و بهینه دارایی‌های دیجیتال یک سازمان است.

دسته‌بندی کلی انواع رک‌ها

رک‌ها در یک دسته‌بندی کلی بر اساس ساختار فیزیکی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند. انتخاب میان این دو گزینه به عواملی چون سطح امنیت مورد نیاز، بودجه و شرایط محیطی دیتاسنتر بستگی دارد. هر کدام از این ساختارها، مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند.

رک‌های ایستاده (Enclosed Racks)

این نوع رک‌ها که به آن‌ها کابینت نیز گفته می‌شود، دارای چهارچوب کامل به همراه درب‌های جلو و عقب (معمولاً از نوع توری یا شیشه‌ای) و پنل‌های جانبی هستند. این ساختار محصور، بالاترین سطح از امنیت فیزیکی را برای تجهیزات فراهم می‌کند و امکان کنترل دقیق جریان هوا را برای خنک‌سازی بهینه مهیا می‌سازد. در همین راستا، فروش رک ایستاده با تنوع در ابعاد و امکانات، پاسخگوی نیازهای مختلف سازمان‌ها و دیتاسنترهای مدرن است و به‌عنوان یک انتخاب استاندارد در زیرساخت‌های شبکه شناخته می‌شود.

رک‌های باز (Open Frame Racks)

رک‌های باز فاقد درب و پنل‌های جانبی بوده و تنها از یک چهارچوب دو یا چهار ستونی تشکیل شده‌اند. مزیت اصلی این رک‌ها، دسترسی آسان و ۳۶۰ درجه به تجهیزات برای نصب و نگهداری و همچنین هزینه پایین‌تر آن‌هاست. این نوع رک برای محیط‌هایی که از نظر فیزیکی کاملاً امن هستند (مانند اتاق‌های سرور اختصاصی) و نیازی به کنترل جریان هوای متمرکز در سطح رک ندارند، گزینه‌ای مناسب است.

انواع رک‌ها از نظر کاربرد تخصصی

علاوه بر ساختار فیزیکی، رک‌ها بر اساس نوع تجهیزاتی که در آن‌ها نصب می‌شود نیز دسته‌بندی می‌شوند. هرچند این دسته‌بندی‌ها ممکن است هم‌پوشانی داشته باشند، اما هر نوع رک برای کاربرد خاصی بهینه‌سازی شده است. شناخت انواع رک سرور و شبکه به انتخاب دقیق‌تر کمک می‌کند.

رک سرور

این رک‌ها به طور خاص برای میزبانی سرورهای سنگین و عمیق طراحی شده‌اند. مشخصه اصلی آن‌ها عمق زیاد (معمولاً ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌متر)، ظرفیت تحمل وزن بالا و درب‌های توری با درصد بالا (معمولاً بالای ۸۰٪) برای تسهیل جریان هوا است. این مدل، پرکاربردترین نوع رک دیتاسنتر به شمار می‌رود.

رک شبکه

رک‌های شبکه برای نصب تجهیزاتی مانند سوئیچ‌ها، روترها و پچ پنل‌ها به کار می‌روند. تمرکز اصلی در طراحی این رک‌ها بر سهولت مدیریت کابل در رک است. به همین دلیل، معمولاً عرض بیشتری دارند یا به همراه تجهیزات جانبی متعددی برای مدیریت حجم بالای کابل‌های شبکه ارائه می‌شوند. عمق آن‌ها نیز معمولاً کمتر از رک‌های سرور است.

رک ذخیره‌سازی (Storage Rack)

این رک‌ها برای نگهداری تجهیزات ذخیره‌سازی سنگین مانند دستگاه‌های SAN و NAS طراحی شده‌اند. مهم‌ترین ویژگی آن‌ها، شاسی تقویت‌شده و ظرفیت تحمل وزن بسیار بالاست تا بتوانند وزن قابل توجه این دستگاه‌ها را به صورت ایمن تحمل کنند.

رک ترکیبی (Hybrid Rack)

در محیط‌های کوچک‌تر یا مراکز داده کولوکیشن (Co-location)، ممکن است نیاز به نصب انواع مختلفی از تجهیزات در یک رک واحد وجود داشته باشد. رک‌های ترکیبی با ارائه مشخصات متعادل از نظر عمق، تحمل وزن و گزینه‌های مدیریت کابل، پاسخی به این نیاز هستند و انعطاف‌پذیری بالایی را فراهم می‌کنند.

مشخصات مهم در انتخاب رک دیتاسنتر

انتخاب یک رک دیتاسنتر نیازمند بررسی دقیق مشخصات فنی آن است. توجه به این پارامترها تضمین می‌کند که رک خریداری شده با تجهیزات فعلی و برنامه‌های توسعه آینده شما سازگار خواهد بود.

اندازه و ارتفاع رک

ارتفاع رک‌ها با واحد استاندارد یونیت (U) اندازه‌گیری می‌شود که هر یونیت معادل ۱.۷۵ اینچ (۴۴.۴۵ میلی‌متر) است. رک‌های استاندارد معمولاً در ارتفاع‌های ۴۲ و ۴۷ یونیت عرضه می‌شوند که امکان نصب تعداد زیادی تجهیزات را فراهم می‌کنند. انتخاب ارتفاع به فضای فیزیکی و تراکم مورد نیاز بستگی دارد.

عمق و عرض رک

عرض استاندارد برای نصب تجهیزات در تمام رک‌ها ۱۹ اینچ است. اما عمق رک، پارامتری متغیر و بسیار مهم است. سرورهای مدرن به عمق زیادی نیاز دارند، بنابراین رک‌های با عمق ۱۰۰۰ یا ۱۲۰۰ میلی‌متر انتخاب‌های رایجی هستند. عدم انتخاب عمق مناسب، نصب تجهیزات را غیرممکن می‌سازد.

مدیریت کابل‌ها

یک رک دیتاسنتر بدون سیستم مدیریت کابل کارآمد، ناقص است. حجم بالای کابل‌های برق و شبکه در صورت عدم سازماندهی، نه تنها ظاهر نامناسبی ایجاد می‌کند، بلکه می‌تواند مانع جریان هوا شده و فرآیند نگهداری را دشوار سازد. توجه به وجود نگهدارنده‌های کابل عمودی و افقی، یکی از اصول کلیدی در مدیریت کابل در رک است.

تهویه هوا و خنک‌سازی

طراحی رک نقش مستقیمی در کارایی سیستم خنک‌کننده دارد. درب‌های توری با درصد گشودگی بالا، امکان عبور آزادانه هوا را فراهم می‌کنند. این مشخصه برای عملکرد صحیح سیستم خنک کننده دیتاسنتر و جلوگیری از ایجاد نقاط داغ (Hot Spots) در داخل رک ضروری است.

سیستم خنک‌سازی رک‌ها در دیتاسنتر

مدیریت حرارتی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در مراکز داده است. یک رک دیتاسنتر به عنوان بخشی از یک اکوسیستم بزرگ‌تر، نقشی فعال در این فرآیند ایفا می‌کند.

گردش هوا عمودی و افقی

استاندارد غالب در دیتاسنترها، چیدمان راهروهای سرد و گرم (Hot Aisle/Cold Aisle) است. رک‌ها در این چیدمان، هوای سرد را از جلو مکیده و پس از خنک‌سازی تجهیزات، هوای گرم را از پشت به راهروی گرم تخلیه می‌کنند. طراحی رک باید این الگوی جریان هوای افقی را تسهیل کند.

رک‌های دارای فن داخلی

برای تجهیزات با تراکم گرمایی بسیار بالا، گاهی نیاز به خنک‌سازی کمکی در سطح رک وجود دارد. فن یونیت‌ها (Fan Units) که در سقف یا کف رک نصب می‌شوند، به تخلیه سریع‌تر هوای گرم از داخل کابینت کمک کرده و از افزایش دمای بیش از حد جلوگیری می‌کنند.

همکاری رک با سیستم خنک‌کننده دیتاسنتر

یک رک دیتاسنتر به تنهایی عمل نمی‌کند، بلکه باید با واحدهای خنک‌کننده اتاق کامپیوتر (CRAC/CRAH) در هماهنگی کامل باشد. استفاده از پنل‌های مسدودکننده (Blanking Panels) برای پر کردن فضاهای خالی در رک، از ترکیب هوای سرد و گرم جلوگیری کرده و کارایی کل سیستم خنک کننده دیتاسنتر را افزایش می‌دهد.

نقش رک در مدیریت حرارتی دیتاسنتر

در نهایت، رک با هدایت دقیق جریان هوا، جلوگیری از بای‌پس شدن هوای سرد، و فراهم آوردن امکان نصب راهکارهای مانیتورینگ دما، از یک سازه منفعل به یک ابزار مدیریتی فعال تبدیل می‌شود. یک انتخاب صحیح در این زمینه، به کاهش مصرف انرژی و افزایش طول عمر تجهیزات منجر می‌شود.

بررسی تفاوت رک دیتاسنتر با رک‌ معمولی

تفاوت میان یک رک دیتاسنتر و یک رک معمولی (مانند رک‌ دیواری یا رک‌های کوچک اداری) بسیار فراتر از ابعاد ظاهری است. رک‌های معمولی برای نیازهای سبک‌تر طراحی شده‌اند و معمولاً ظرفیت تحمل وزن پایین‌تر، عمق کمتر و ساختار ساده‌تری دارند. تمرکز اصلی در آن‌ها بر سازماندهی اولیه تجهیزات است.

در مقابل، یک رک دیتاسنتر محصولی مهندسی‌شده برای محیط‌های حساس و پرفشار است. این رک‌ها از ورق‌های فولادی ضخیم‌تر با ظرفیت تحمل وزن بسیار بالا (گاهی بیش از ۱۰۰۰ کیلوگرم) ساخته می‌شوند. عمق زیاد، درب‌های کاملاً توری، قابلیت نصب تجهیزات مدیریت برق هوشمند (PDU) و سیستم‌های جامع مدیریت کابل در رک، آن‌ها را برای میزبانی از سرورهای گران‌قیمت و حیاتی آماده می‌سازد. شناخت این تفاوت‌ها به درک بهتر ارزش و اهمیت این تجهیزات کمک می‌کند.

در پایان…

انتخاب رک دیتاسنتر یک تصمیم فنی و استراتژیک است که پیامدهای بلندمدتی برای یک مرکز داده دارد. این انتخاب باید بر اساس تحلیل دقیق نیازهای فعلی، پیش‌بینی رشد آینده و درک عمیق از نقش رک در اکوسیستم بزرگ‌تر، به ویژه در مدیریت حرارتی و فیزیکی، صورت گیرد. یک رک مناسب، تنها یک قفسه نیست، بلکه سنگ بنای یک زیرساخت فناوری اطلاعات پایدار، کارآمد و ایمن است که از ارزشمندترین دارایی‌های سازمان شما محافظت می‌کند. کبیرصنعت با ارائه انواع رک‌ دیتاسنتری، انتخابی مطمئن برای زیرساخت شبکه شما فراهم می‌سازد.