به گزارش خبرنگار مهر، محمدعلی برنو هنرمند عکاس مطبوعاتی و مستند که چند سالی است به صورت متمرکز در حوزه عکاسی بحران فعالیت دارد، مهمان ویژه برنامه «نردبان» روز سه‌شنبه ۳۱ تیر بود که به پرونده جنگ تحمیلی ۱۲ روزه ایران می‌پردازد.
این هنرمند عکاس مستند درباره تجربه اخیر خود برای عکاسی در بحران لبنان گفت: نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ روز در لبنان بودم. ماجرای لبنان از آنجا برایم آغاز شد که دوست داشتم اتفاق جدیدی برایم در حیطه عکاسی رخ بدهد. تا پیش از آن درگیر اتفاقات داخلی مثل سیل و زلزله بودم و بنابر دلایلی از کشور خارج نمی‌شدم اما زمانی که سیدحسن نصرالله شهید شدند و شکل جنگ در لبنان عوض شد، احساس کردم نزدیک‌ترین جایی که می‌توانم جنگ را درک کنم، «لبنان» است. به صورت ناگهانی تصمیم گرفتم و در نهایت به لبنان رفتم.
وی بیان کرد: تجربه بسیار عجیب و غریب برای من این بود که برای اولین بار افرادی را مقابل چشمانم می‌دیدم که می‌میرند و بی خانمان می‌شوند. این مشاهدات، نوع نگاه من به زندگی را عوض کرد؛ به طوری که جنگ را فقط موشک نمی‌دیدم بلکه از دست دادن‌ها، به دست آوردن‌ها و آدم‌هایی که بعد از جنگ با یکدیگر متصل می‌شوند، برایم مهم شد و به همین دلیل عکاسی خود را به آن سمت و سو بردم.
برنو گفت: یکی از اتفاقات جالب دیگری که در آنجا دیدم این بود که آدم‌هایی از قشرهای مختلف مجبور بودند با هم در یک جا و یک اردوگاه زندگی کنند. برای مثال، فردی که تا پیش از این بسیار مرفه بود اما زندگی‌اش را از دست داده بود، در کنار فردی زندگی می‌کرد که کاملاً فقیر بود. در آنجا من تعامل با آدم‌ها را یاد گرفتم. جنگ لبنان، نگاه من به عکاسی را هم عوض کرد و احساس می‌کنم هیجانم در عکس گرفتن کمتر شد. شاید ترسم از مردن هم ریخت.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا عکس گرفتن از بحران‌ها مهم است، توضیح داد: می‌خواستم علیه فراموشی قدم بردارم؛ عکس ماندگار است و تا سال‌ها باقی می‌ماند. جالب است بدانید یکی از سوژه‌های اصلی من در لبنان، عکاسی از نگاتیوها و آلبوم عکس‌هایی بود که در خرابه‌های لبنان پیدا می‌کردم. می‌نشستم و آلبوم‌هایشان را نگاه می‌کردم و با خودم می‌گفتم این آدم‌ها کجا هستند؟ آیا زنده‌اند؟ من فکر می‌کنم مردم کم حوصله‌تر شده‌اند و نسبت به خواندن و یا حتی فیلم دیدن رغبت کمتری دارند. به همین دلیل است که عکس جذابیت بیشتری دارد. عکس سریع‌ترین شکل روایت را دارد و اگر عکاسی بتواند روایت موفقی نشان بدهد به موفقیت رسیده است.
این عکاس مستند درباره فعالیت خود بعد از بحران لبنان گفت: بعد از بازگشت از لبنان، چند روزی در ایران بودم و دوباره به لبنان برگشتم و خاکسپاری شهید سیدحسن نصرالله را پوشش دادم. جمعیت بسیار زیادی در آنجا بود و کیلومترها مسیر طی شد تا پیکر او به محل دفن رسید. بعد از این اتفاقات به عمان رفتم و مذاکرات را پوشش دادم. در همان زمان بود که انفجار بندرعباس رخ داد و مستقیم از عمان به بندرعباس رفتم.
برنو درباره جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران نیز گفت: همیشه تا نیمه‌های شب بیدار هستم و آرشیو عکس‌هایم را می‌چینم. در شب حادثه، ساعت ۳ بامداد خوابم برد اما اولین تماسم ساعت ۳:۴۰ دقیقه بامداد بود که پاسخ ندادم اما در نهایت ساعت ۶ صبح بیدار شدم و قبل از هر چیز اخبار را چک کردم، چرا که گوشیم ۱۶ بار زنگ خورده بود. اولین جایی که برای عکاسی رفتم، خانه شهید طهرانچی بود. شروع به عکاسی کردم اما آرام آرام روند برای ورود عکاسان، سخت‌تر و محدودیت‌ها بیشتر شد. بعداز ظهر روز بعد بیانیه‌ای آمد و کار را تقریباً غیرممکن کرد، چرا که دیگر نمی‌توانستیم عکاسی کنیم. قاعده عکاسی این نیست که هر چیزی را منتشر کنید تا معروف شوید اما متأسفانه عده‌ای هر چیزی را منتشر می‌کنند و به همین دلیل ضربه رسانه‌ای خوردیم.
این هنرمند عکاس در توضیح اینکه چرا در جنگ ۱۲ روزه واقعاً ضربه خوردیم، توضیح داد: دقت داشته باشید که ایران، ۱۰۰ متری یک بیمارستان را زد و همه دنیا گفتند ایران بیمارستان را هدف قرار داد. در نقطه مقابل، رژیم صهیونیستی بیمارستان‌ها، مدرسه‌ها و زندان از خاک ما را زد اما هیچ عکسی منتشر نشد که حقانیت ایران را بیان کند. عکس‌هایی هم که گرفته شد، ۱۰ تا ۱۵ روز بعد منتشر شد. متأسفانه عده‌ای از عکاسان تبدیل به عکاس فضای مجازی شدند و برای آن کار می‌کنند تا فالوئر بگیرند. این اتفاق، روند فوتوژورنالیسم را برای همه عکاسان سخت کرده است. شاید اگر خیلی از محدودیت‌ها نبود و امکان انتشار عکس‌های بیشتری فراهم می‌شد، بهتر می‌توانستیم مردم را آگاه کنیم.
برنامه تلویزیونی «نردبان» تلاش می‌کند با نگاهی تخصصی به فیلم و عکس مستند، مروری بر آثار ایرانی و خارجی این حوزه داشته باشد. ویژه برنامه «نردبان»، شنبه تا پنجشنبه ساعت ۲۰ و جمعه ساعت ۱۷ از شبکه مستند سیما پخش می‌شود. این برنامه با اجرای حامد شکیبانیا، کارگردانی و تهیه‌کنندگی اصغر احمدپور و فاطمه بوربور و ضبط شده در استودیو نفت روی آنتن می‌رود.
نظرات کاربران