در دنیای امروز، تأمین امنیت غذایی و ایجاد رشد اقتصادی پایدار از ضروریات بنیادین هر کشور بهشمار میرود. در این میان، صنایع غذایی و کشاورزی با ایفای نقش استراتژیک در تقویت ثبات اقتصادی و اجتماعی، علاوه بر ارتقای سطح سلامت جامعه، زمینههای نوینی برای بهرهوری بهینه از منابع طبیعی و خلق اشتغال فراهم میکنند. از یک سو، تولید محصولات غذایی با کیفیت بالا و رعایت استانداردهای ایمنی، موجبات ارتقای تغذیه و بهبود سلامت جمعی را فراهم میآورد؛ و از سوی دیگر، بهرهگیری هوشمندانه از منابع و ایجاد فرصتهای شغلی در حوزه کشاورزی، عامل اصلی توسعه اقتصادی و افزایش رفاه مردم محسوب میشود. در مواجهه با چالشهایی همچون افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی و نوسانات بازارهای جهانی، بهبود بهرهوری و نوآوری در این بخشها میتواند مسیر توسعهای مستحکم و پایدار را هموار سازد.
عوامل اقتصادی
شاخصهای اقتصادی متعددی نظیر رشد اقتصادی، نرخ بیکاری، تورم، نرخ بهره، ارزش ارز و قیمت کالاهایی چون نفت، فولاد و طلا، از مولفههای اصلی تأثیرگذار بر وضعیت کلی اقتصاد بهشمار میآیند. این شاخصها با تأثیر مستقیم بر درآمدهای عمومی و توان خرید خانوارها و نهادهای اقتصادی، نقش تعیینکنندهای در تعیین سطح زندگی مردم دارند. در این زمینه، سیاستهای مالی اتخاذ شده توسط دولتها از جمله تنظیم ساختار مالیاتی، کنترل هزینههای عمومی و برنامهریزیهای دقیق در حوزه استقراض، به عنوان ابزارهای کلیدی جهت هدایت اقتصاد عمل میکنند. تخصیص بهینه منابع، چه به صورت مستقیم و چه از طریق ابزارهای غیرمستقیم، نقشی حیاتی در جهتدهی به نحوه سرمایهگذاری و مصرف در کل اقتصاد ایفا میکند.
اقتصاد صنایع غذایی
اقتصاد صنایع غذایی شامل مجموعهای از اصول و رویکردها است که فرایندهای تولید، بازاریابی و توزیع مواد غذایی را به دقت بررسی میکند. این حوزه علاوه بر پرداختن به موضوعات حیاتی همچون امنیت غذایی و پایداری تولید، به تحلیل رفتار مصرفکننده و تأثیر آن بر سلامت عمومی نیز میپردازد. افزایش قیمت مواد غذایی، به ویژه در میان خانوارهایی که بخش عمدهای از درآمدشان صرف تغذیه میشود، موضوعی حساس و چالشبرانگیز محسوب میشود. تغییرات در مبادلات بینالمللی، بحرانهای بهداشتی و درگیریهای نظامی از جمله عواملی هستند که میتوانند زنجیره تأمین را مختل کرده و در نهایت قیمت نهایی محصولات را تغییر دهند.
در مدلهای مدرن اقتصادی مرتبط با صنایع غذایی، تلاش بر آن است که چرخه تولید به گونهای تنظیم شود که از ایجاد ضایعات جلوگیری شود؛ بهطوری که محصولات فرعی و ضایعات آلی بدون آلودگی به عنوان کود ارگانیک به خاک بازگردند. حفظ استانداردهای کیفی و ایمنی، در صدر اولویتهای این صنعت قرار دارد و پیشرفتهای مداوم در زمینههای بهبود ماندگاری، کیفیت و تنوع محصولات، زمینهساز ظهور فناوریهای نوین در صنعت غذایی شده است. اخبار و تحولات این حوزه معمولاً شامل نوآوریهای تکنولوژیکی در تولید، تغییرات در الگوهای مصرفی، اثرات بحرانهای اقتصادی، مسائل مربوط به ایمنی غذایی و تأثیر تغییرات اقلیمی بر تولید محصولات کشاورزی میباشد.
اقتصاد کشاورزی
اقتصاد کشاورزی، شاخهای از علم اقتصاد، به بررسی و بهبود فرآیندهای تولید، توزیع و مصرف محصولات غذایی و الیافی میپردازد. از طریق استفاده از نظریههای اقتصادی، این حوزه به مطالعه بهرهبرداری بهینه از زمین و منابع محدود در بخشهای مختلف کشاورزی میپردازد. در بازارهای کشاورزی، تعامل نیروهای عرضه و تقاضا تعیینکننده قیمتها و میزان تولید است. به همین ترتیب، بخش اقتصاد غذا که بخشی جدانشدنی از اقتصاد کشاورزی محسوب میشود، در تحلیل روندهای تولید و مصرف و تدوین سیاستهای مرتبط با تغذیه کشور نقش مهمی دارد.
اقتصاد کشاورزی در ابعاد مختلفی همچون تحلیل محیط زیست کشاورزی، رفتار مصرفکننده، مدیریت مزرعه و توسعه کشاورزی مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین، در کنار بخشهایی نظیر اقتصاد گردشگری، میتواند تأثیرات مثبتی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه به همراه داشته باشد. پوشش خبری حوزه اقتصاد کشاورزی، تمامی فعالیتهای اقتصادی در زمینه تولید محصولات کشاورزی از جمله کشت گندم، جو، برنج، محصولات باغی، گیاهان دارویی و زینتی و همچنین دامپروری و پرورش طیور را در بر میگیرد.
نتیجهگیری
در مجموع، توسعه همزمان اقتصاد صنایع غذایی و کشاورزی، علاوه بر ارتقای سطح تغذیه و سلامت عمومی، به عنوان محرکی برای رشد اقتصادی و توسعه پایدار در کشورهای مختلف محسوب میشود. با توجه به چالشهای معاصر، اتخاذ سیاستهای هوشمندانه و بهرهگیری از فناوریهای نوین در این حوزهها، میتواند مسیر تحول و توسعهای موفق را هموار سازد.
رئیس سازمان امور اراضی کشور گفت: با توجه به محدودیت در نیرو و امکانات در حوزه حفاظت از اراضی کشاورزی لازم است از فناوریهای نوین و برونسپاری فعالیتها در این حوزه به بخش خصوصی استفاده کنیم.
رئیس سازمان امور اراضی کشور گفت: طبق قانون تخصیص اراضی مرغوب کشاورزی برای طرح ملی جهش مسکن ممنوع است وبرای اینکار باید از زمین های غیر قابل کشاورزی استفاده شود.
کمیته راهبری طرح تنظیم بازار میوه استانهای مختلف کشور، میوه و خرما تدارک دیده شده برای تنظیم بازار ماه مبارک رمضان و ایام نوروز را قیمتگذاری و از ۲۰ اسفند به مردم عرضه میکند.
مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران از ذخیره سازی ۲۰ هزارتن سیب درختی و پرتقال برای تنظیم بازار میوه شب عید خبرداد و گفت: قیمت ها باید بین ۱۵ تا ۳۰ درصد زیرنرخ بازار باشد.
وزیر جهادکشاورزی گفت: باید به طور جدی دست رد به سینه زمین خواران زده شود و از حقوق زمین خواران جلوگیری شود و با آنها برخورد جدی صورت گیرد؛ این اقدامات باعث میشود مردم هم باور داشته باشند که ما در حفظ منابع طبیعی کشور جدی هستیم.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: گردشگری را به روستاها بردهایم تا تجربهای متفاوت را ارائه دهیم بهطوری که در زمان حاضر ۳۵۰۰ بومگردی در کشور فعال است.