ویدیوهای دستور غذا، وبلاگها و کتابهای آشپزی تولید انبوه ممکن است اختراعات نسبتاً جدیدی باشند، اما اجداد ما هم عاشق آشپزی بودند.
مجله اینترنتی باستان شناس: باستانشناسان بقایای غذایی را در سراسر جهان یافتهاند که شبیه غذاهای مدرن است؛ نمونههای مختلفی وجود دارد، از فرنیهای سوخته در ظروف عصر حجر گرفته تا «نان آبجو» در مصر باستان. با این حال، در طول تاریخ، هنر آشپزی عمدتاً به صورت شفاهی منتقل شده و به ندرت در اسناد کتبی گنجانده شده است.
آنچه در این مقاله می خوانید
- بنابراین، قدیمیترین دستور پخت شناخته شده چیست؟
- سوپ، پای و خورش
بنابراین، قدیمیترین دستور پخت شناخته شده چیست؟
پاسخ در یکی از قدیمیترین تمدنهای تاریخ بشر نهفته است؛ اگرچه این دستور العمل ها کمی با آنچه امروزه به آن عادت کرده ایم متفاوت است.
این ممکن است در مقایسه با دستور العمل های امروزی بدیهی به نظر برسد؛ اما تعیین اینکه آیا یک متن باستانی واقعاً یک دستور غذا است یا خیر، چالشهای جدی را برای باستانشناسان ایجاد میکند. به گفته فارل موناکو، محقق دکترای افتخاری در دانشگاه لستر که در نانهای روم باستان تخصص دارد، «دستور پخت»هایی که امروزه میشناسیم، یک اختراع مدرن هستند.
دستورهای غذایی باستانی اغلب برخلاف کتابهای آشپزی مدرن، پیمانه و وزن نداشتند؛ به گفته موناکو، دستور پختهایی با اندازههای مشخص، تنها در چند قرن اخیر رایج شدهاند. معجونهای دارویی باستانی اغلب حاوی مواد خوراکی نیز بودند، و تشخیص اینکه آیا فهرستی از مواد تشکیلدهنده برای اهداف آشپزی یا درمانی بوده است، دشوار است.
به این نکته این واقعیت را هم اضافه کنید که برخی از دستورهای غذایی قدیمی حاوی کلماتی هستند که قابل ترجمه نیستند و برخی به موادی اشاره دارند که دیگر وجود ندارند، و تشخیص اینکه آیا یک متن واقعاً حاوی یک دستور غذا است یا خیر، به طرز شگفتآوری دشوار میشود.

در واقع، آنچه که ما امروزه به عنوان «قدیمیترین دستور پختها» میشناسیم، مدتها به این عنوان تعریف نشده بودند. چهار لوح گلی بابلی که در اوایل دهه ۱۹۰۰ به دانشگاه ییل رسیدند، حاوی متونی بودند که باستان شناسان به دلیل وجود خط میخی روی آنها، در ترجمه آنها با مشکل مواجه شدند. لوحهای مورد بحث به حدود ۱۷۳۰ پیش از میلاد مسیح برمیگردند و از جایی که اکنون جنوب عراق است، آمدهاند.
در سال ۱۹۴۵، مری هاسی، استاد دانشگاه، اظهار داشت که این لوحها حاوی دستور پخت هستند، اما همکارانش در این زمینه مخالف بودند؛ آنها معتقد بودند که اینها معجونهای دارویی یا دستورهای کیمیاگری هستند.
گوجکو بارجاموویچ، مدرس ارشد آشورشناسی در دانشگاه ییل، میگوید: «آشپزی یکی از آن فناوریهای خاموش است.» او توضیح میدهد که در طول تاریخ، دستور پخت غذاها از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و این انتقال عمدتاً از طریق زنان رخ داده است. به همین دلیل، باستان شناسان باور نداشتند که دستور پخت های مکتوب از دوره بین النهرین وجود داشته باشد.
سوپ، پای و خورش
در دهه ۱۹۸۰، باستانشناس ژان بوترو تأیید کرد که این لوحهای بابلی واقعاً حاوی دستور پخت غذا بودهاند. با این حال، او غذاهای توصیف شده در قرصها را غیرقابل خوردن اعلام کرد. اخیراً دستور پختها دوباره ارزیابی شدند.
بارجاموویچ با یک تیم میانرشتهای در دانشگاه هاروارد برای ترجمه و احیای این دستور پختها همکاری کرد. بسیاری از لوحها آسیب دیده و خواندن آنها دشوار بود. در حالی که برخی از مواد اصلی قابل ترجمه نبودند، تیم بارجاموویچ سعی کرد با پر کردن جاهای خالی، غذاهای باستانی را بازسازی کند.
در قرصها؛ مشخص شد که این دستور پختها شامل آبگوشت گوشت، شیرینی پر شده با گوشت پرندگان، گندم سبز، ۲۵ خورش سبزیجات و گوشت مختلف و دستور پخت غذایی با یک پستاندار کوچک پخته شده بوده است. از بسیاری جهات، این دستور پختها شبیه غذاهای معاصر عراقی بودند، با موادی مانند گوشت بره و گشنیز. با این حال، این دستور پختها شامل برخی مواد منزجرکننده مانند خون یا جوندگان پخته نیز میشدند.
بیشتر دستورهای غذایی بابلی شباهت کمی به دستورهای غذایی دقیق امروزی داشتند، اگرچه یکی از لوحها حاوی دستورالعملهای دقیقتر به همراه اندازهگیریها است. برای مثال، یکی از آنها این متن را داشت: «از گوشت استفاده میشود. آب آماده میشود. نمک مرغوب، نان جو خشک، پیاز، موسیر ایرانی و شیر اضافه میشود. تره فرنگی و سیر له شده و اضافه میشوند.»
این لوحها حاوی قدیمیترین دستورهای غذایی شناخته شده هستند و مدتها هیچ نمونهای از این دستورها پیدا نشد.
بارجاموویچ میگوید: «این لوحها مانند جزایر کوچک و بامزهای از اطلاعات در مورد سنتهای آشپزی یک مکان خاص و یک دوره زمانی خاص هستند.»
به گفته موناکو، مطالعه چنین دستورهای غذایی باستانی، قدردانی ما از غذا را افزایش میدهد و اهمیت فرهنگی غذا را در طول تاریخ بشر آشکار میکند.
«چنین آثاری خطی زیبا ایجاد میکنند که ما را به آنها متصل میکند»
نظرات کاربران