اکران «غیبت موجه» با حذف ۱۶ دقیقه؛ دنبال شخصیت جدیدی از پورعرب بودم

عباس رافعی کارگردان فیلم سینمایی «غیبت موجه» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره وقفه در اکران این فیلم گفت: فیلم «غیبت موجه» تنها قربانی تأخیر در اکران نبود، بلکه قربانی ممیزی‌های متعدد نیز شد. در طول سه دوره شورای پروانه نمایش، بنا بر سلیقه اعضای هر دوره، بخش‌هایی از فیلم را حذف کردند. متأسفانه زمانی که قرار بود جشنواره فیلم فجر به صورت بسیار محدود در دوران کرونا برگزار شود، هیئت انتخاب جشنواره حضور این فیلم را منوط به اجازه اداره کل نظارت و ارزشیابی کرد. زمانی که به این نهاد مراجعه کردیم، گفتند که فیلم در حال حاضر قابل پخش نیست. از همان‌جا سوءتعبیرهایی که آن شورا و اعضای آن نسبت به فیلم داشتند، آغاز شد.

از آجرهای لوکیشن هم معنایی بیرون کشیدند!

این کارگردان تصریح کرد: داستان «غیبت موجه» در زمان شیوع کرونا و در یک هنرستان پسرانه اتفاق می‌افتد. اعضای شورا تفسیرهای خاص خود را داشتند مثلاً می‌گفتند منظور از این هنرستان، ایران است، یا اینکه فرو ریختن هنرستان اشاره‌ای به ایران دارد، یا حتی از چاه‌های فاضلابی که در هنرستان بالا زده بود، معانی خاصی استخراج می‌کردند. آنها از تک‌تک آجرهای آن لوکیشن معنایی بیرون می‌کشیدند.

وی با اشاره به حذف بخش‌هایی از فیلم ادامه داد: ما در راستای راضی نگه داشتن سلیقه‌های متغیر شورا، سعی کردیم به اصطلاح آن آجرهای معیوب را حذف کنیم. اگر صحنه‌ها و پلان‌ها را به مثابه آجرهای متفاوت این بنا در نظر بگیریم، ما با دست خودمان این بنا را از زیر خالی کردیم یعنی سکانس‌هایی را حذف کردیم، پلان‌هایی را کنار گذاشتیم و حتی بخشی از فیلم را دوبله کردیم. در نهایت، حدود ۱۵ تا ۱۶ دقیقه از فیلم حذف شد. از آقای سام نوری و خانم میترا حجار دعوت کردیم تا سه سال بعد بیایند و دیالوگ‌های خود را تغییر دهند.

رافعی عنوان کرد: با این حال، تصمیم گرفتیم که بالاخره باید این فیلم اکران شود و این بنای اصلاح و تکه‌تکه شده، سرهم شود و یک دورنمایی داشته باشد.

این کارگردان درباره شرایط اکران «غیبت موجه» گفت: از شرایط فعلی اکران خیلی ناراضی نیستم. این فیلم در زمره فیلم‌های دغدغه‌مند قرار می‌گیرد و شاید مخاطبانی که دغدغه سینمای جدی را دارند، راضی نگه دارد.

وی درباره حضور ابوالفضل پورعرب در این فیلم توضیح داد: بازیگران این فیلم، مانند خانم میترا حجار که اکنون در ایران نیستند و کم‌کار شده‌اند یا حضور آقای پورعرب که تقریباً دیگر بازی نمی‌کنند، روی پرده سینما جالب توجه است. در زمان پیش‌تولید و مرحله انتخاب بازیگر، با توجه به اینکه شخصیت مدیر هنرستان طنز تلخی داشت و آقای پورعرب در آن زمان دورانی تلخ را پس از یک بیماری خاص سپری می‌کرد، از وی دعوت کردم و پذیرفتند که این نقش را بازی کنند.

بازی متفاوت پورعرب در نقش مدیر مدرسه

وی افزود: ما با آقای پورعرب برخلاف فیلم‌های گذشته‌ای که فقط فیلمنامه را می‌خواندند و جلوی دوربین می‌رفتند، تمرین‌های مختلفی در زمینه لحن و نوع بازی در زمان پیش‌تولید انجام دادیم تا بتوانند این شخصیت را باورپذیرتر کنند. رابطه خوبی شکل گرفت و خود آقای پورعرب نیز از این فرم جدید بسیار راضی بودند. به نظر من، کسانی که فیلم را دیده‌اند، بازی آقای پورعرب را کمی متفاوت می‌بینند.

کارگردان فیلم «بهت» درباره تمرین با ابوالفضل پورعرب گفت: معمولاً فیلمسازان وقتی سراغ بازیگران پیشکسوت می‌روند، سعی می‌کنند همان شخصیت قدیمی را به دلایل نوستالژیک بازآفرینی کنند، اما من تصمیم گرفتم شخصیت جدیدی را از ابوالفضل پورعرب نشان دهم که که تاکنون بازی نکرده‌اند. او واقعاً در نقش یک مدیر هنرستان در حال انقراض، با یک طنز تلخ، عملکرد متفاوتی ارائه داد.

وی افزود: خانم میترا حجار هم اولین انتخاب من بودند و همکاری بسیار صمیمانه‌ای بین این ۲ نفر وجود داشت، چرا که قبلاً در فیلم «غریبانه» همبازی بودند و برای خودشان نیز این همکاری مجدد جذاب بود.

رافعی درباره تولید فیلم جدید خود توضیح داد: ما قصد داشتیم پیش‌تولید «سفر به دیگر سو» را در خرداد شروع کنیم و با حامیان مالی به جلو رفته بودیم اما وقتی زمزمه‌های جنگ آغاز شد، پیش‌تولید این فیلم به حالت تعلیق درآمد و پس از جنگ نیز در بیم و امید به سر می‌بریم که آیا شروع کنیم یا صبر کنیم تا وضعیت پایدار شود. برای بازی در این فیلم با آقایان اسماعیل محرابی و سعید پورصمیمی قرارداد بسته‌ایم.

فیلم ساختن نیاز به آرامش و ثبات دارد

وی عنوان کرد: این فیلم در کویر و در روستایی که زیر شن فرو رفته است، اتفاق می‌افتد درنتیجه نمی‌توان آن را در تابستان و زمستان ساخت، چرا که فقط در فصل خاصی امکان فیلمبرداری وجود دارد. تنها در اوایل بهار و اوایل پاییز که هوا معتدل است، می‌توان فیلمبرداری کرد. اگر این فیلم یک فیلم شهری بود و در تمام فصول امکان تولید داشت، بدون شک سریع‌تر ساخته می‌شد.

رافعی در پایان یادآور شد: به نظر من، فیلمسازی که با تخیل سر و کار دارد، نیاز به آرامش و ثبات دارد تا بتواند اثر هنری خلق کند. نمی‌توان با عجله و تنها برای رسیدن به جشنواره، کار هنری انجام داد. در وهله اول، ذهن باید در آرامش باشد تا بتواند تخیل کند و بازیگران نیز باید بدون تنش و نگرانی بتوانند کار خود را انجام دهند.

ابوالفضل پورعرب، میترا حجار، امیررضا دلاوری، علی اوجی، حسن زارعی، سلام نوری، مهری آل آقا، امیر شریعت، مسعود رضایی، آیسان کرمی، سعید درآینده، مهدی شریفی، بازیگران «غیبت موجه» هستند.

داستان این فیلم درباره زنی است که رابطه‌ای غیرمتعارف او را به مدرسه‌ای پسرانه می‌کشاند غافل از اینکه این رابطه غیرمتعارف، مدیر، ناظم و معلم مدرسه را نیز درگیر می‌کند و این در حالی است که حضور این زن رازهای پنهان هر یک را برملا می‌کند.