مدیریت بدون هوش مصنوعی دیگر معنی ندارد؛
در شرایطی که تحولات فناورانه با سرعتی بیسابقه در حال وقوع است و افکار عمومی بهویژه در فضای مجازی بهطور گسترده درباره آینده اینترنت، هوش مصنوعی و ساختارهای ارتباطی بحث میکنند، یک واقعیت بیش از گذشته خودنمایی میکند: مدیریت بدون تکیه بر هوش مصنوعی، دیگر پاسخگوی پیچیدگیهای جهان امروز نیست.
برای بررسی ابعاد این تحول، به سراغ محمد مهدی علیقارداش رفتیم؛ مدیری که سالها در لبه فناوری فعالیت کرده و دارای دکترای مدیریت استراتژیک از دانشگاه تهران است. او معتقد است آنچه امروز در حال شکلگیری است، صرفاً یک تغییر ابزار نیست، بلکه هشداری جدی به سازمانها و حتی دولتها درباره پایان مدلهای مدیریتی سنتی است.
هوش مصنوعی؛ پایان مدیریت خطی و واکنشی
به گفته علیقارداش، ساختارهای مدیریتی کلاسیک که بر تصمیمگیریهای خطی، سلسلهمراتبی و مبتنی بر تجربه فردی بنا شدهاند، در برابر حجم داده، سرعت تغییرات و عدم قطعیتهای امروز، عملاً کارایی خود را از دست دادهاند.
او تأکید میکند: «هوش مصنوعی این امکان را فراهم کرده که سیستمها نهتنها تصمیم بگیرند، بلکه یاد بگیرند، خود را اصلاح کنند و پیش از وقوع بحرانها هشدار بدهند؛ قابلیتی که مدیریت سنتی هرگز در اختیار نداشت.»
وقتی نظریه سیستمها به مرحله اجرا رسید
نظریه عمومی سیستمها سالها بهعنوان یک چارچوب علمی در دانشگاهها تدریس میشد، اما اجرای کامل آن همواره با محدودیت ابزار مواجه بود. بر اساس این تحلیل، هوش مصنوعی همان بستری است که امکان تحقق عملی این نظریه را فراهم کرده و سیستمها را از ساختارهای ایستا به موجودیتهای پویا و تطبیقپذیر تبدیل کرده است.
هشدار به تصمیمسازان؛ آینده منتظر نمیماند
در ادامه این تحلیل، بر یک نکته کلیدی تأکید میشود: سازمانها و دولتهایی که ورود ساختاری به هوش مصنوعی را به تعویق بیندازند، در آینده نهچندان دور با کاهش کارایی، افت رقابتپذیری و شکاف جدی با تحولات جهانی مواجه خواهند شد.
جمعبندی
آنچه از بررسی روندهای اخیر برمیآید، این است که هوش مصنوعی تنها یک فناوری جدید نیست، بلکه زبان جدید مدیریت در جهان امروز بهشمار میآید. به نظر میرسد هشدار اصلی این تحولات روشن است: مدیریت بدون هوش مصنوعی، دیگر معنا و کارکرد گذشته را نخواهد داشت.
آیا منظور از مدیریت مبتنی بر هوش مصنوعی، جایگزینی مدیران انسانی است یا کمک به تصمیمگیری آنها؟
بیشتر منظور تقویت تصمیمگیری انسانی است، نه حذف آن. هوش مصنوعی ابزار تحلیل و پیشبینی میدهد، اما قضاوت نهایی همچنان با مدیران باقی میماند.